Γιατί δεν πετυχαίνουν οι στόχοι της νέας χρονιάς ;
Πόσες φορές στη ζωή σου έχεις συντάξει μια λίστα με στόχους που θα ήθελες να επιτύχεις μέσα στην επόμενη χρονιά ; Είναι πολλοί ή λίγοι οι στόχοι που θέτεις συνήθως; Επαναλαμβάνονται μέσα στη διάρκεια των ετών ή όχι; Πόσοι επιτυγχάνονται κάθε χρονιά;
Πολλοί αντιμετωπίζουν την Πρωτοχρονιά ως ευκαιρία να θέσουν νέους στόχους μέσα στους οποίους συχνά συναντούμε την απόκτηση νέων ή την αλλαγή παλιών κακών συνηθειών. Δυστυχώς φαίνεται ότι πραγματοποιείται λιγότερο από το 10% των στόχων που θέτουμε στην αρχή κάθε χρονιάς … Μάλιστα το 70% αυτών ακυρώνεται ή αποτυγχάνει μέχρι το τέλος του Ιανουαρίου! Γιατί; Τι δεν κάνουμε σωστά;
Ιδιαίτερα αυτή την περίοδο του έτους κυκλοφορούν πολλά άρθρα σχετικά με καινούργιες συνήθειες που πρέπει να εντάξουμε στην καθημερινότητά μας ή να τροποποιήσουμε ήδη υπάρχουσες. Αν πρόκειται οι στόχοι σου να αφορούν χάσιμο κιλών, υγιεινή διατροφή, γυμναστική, κόψιμο καπνίσματος / ποτού, λιγότερες ώρες στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης κτλ τότε μιλάμε για ήδη υπάρχουσες συνήθειες και τροποποίηση τους ή για δημιουργία νέων. Οι συνήθειες είναι αυτόματες ανταποκρίσεις στην εκάστοτε περίσταση. Για παράδειγμα, φεύγεις από το διαμέρισμα και κατεβαίνεις στο ισόγειο με το ασανσέρ (αυτόματη λειτουργία).
Για να αλλάξεις μια συνήθεια πρέπει να δημιουργήσεις μια νέα. Δεν είναι μάλλον και τόσο δύσκολο, αν σκεφτείς πόσες εκατοντάδες συνήθειες έχεις, οι οποίες δε θυμάσαι καν πως, πότε και που ξεκίνησαν!
Για να αυξηθούν οι πιθανότητες να πραγματοποιηθούν οι στόχοι που έχεις θέσει:
Αρχικά κάνε μια λίστα. Μια γραπτή λίστα. Να πάρουν έστω γραπτή υπόσταση οι σκέψεις / επιθυμίες/ στόχοι σου.
Επέλεξε μικρούς, εφικτούς και συγκεκριμένους στόχους. "Να κάνω περισσότερη γυμναστική/ Να τρώω υγιεινά κτλ" μπορεί να είναι εφικτοί αλλά ΔΕΝ είναι μικροί και κυρίως ΔΕΝ είναι συγκεκριμένοι!!! Επομένως, αντί να είναι ο στόχος μου, "Να κάνω περισσότερη γυμναστική", θα μπορούσε να είναι "Να χρησιμοποιώ τις σκάλες αντί του ασανσέρ" ή "Να αυξήσω κατά ένα τέταρτο το καθημερινό μου περπάτημα". Επαναλαμβάνοντας μερικές φορές αυτές τις μικρές, συγκεκριμένες και εφικτές αλλαγές θα καταφέρω να δημιουργήσω μια νέα συνήθεια η οποία μετά από λίγο χρονικό διάστημα θα γίνεται αυτόματα!
Σημαντικό είναι να συνδέσουμε την επιθυμητή καινούργια μας ενέργεια /συνήθεια με μια προηγούμενη. Πιο συγκεκριμένα.. Αν στόχος είναι να τρέφομαι πιο υγιεινά, τότε ο πρωινός καφές, που είναι ήδη υπάρχουσα συνήθεια, θα αρχίσει να συνοδεύεται με ένα υγιεινό πρωινό. Έτσι διατηρώ την παλιά μου αυτοματοποιημένη συνήθεια, εμπλουτισμένη όμως πλέον με ένα επιπλέον στοιχείο, που συντελεί στην επίτευξη του τελικού μου στόχου. Μετά από λίγες επαναλήψεις η αυτόματη κίνηση του πρωινού καφέ θα συνοδεύεται από την αυτόματη επίσης προετοιμασία ενός πρωινού.
Προσπάθησε να το κάνεις όσο πιο εύκολο και πιο απλό γίνεται, τουλάχιστον για την πρώτη εβδομάδα. Υπάρχουν περισσότερες πιθανότητες να εδραιωθεί μια καινούργια συνήθεια όταν είναι εύκολη, απλή και προσφέρει απόλαυση παρά μια δύσκολη, απαιτητική που μας κουράζει και μας απογοητεύει λόγω συνεχόμενων αποτυχιών !
Βρες τρόπους να υπενθυμίζεις στον εαυτό σου τις μικρές αλλαγές που έχεις εντάξει στην καθημερινότητά σου, μέχρι να γίνουν αυτοματοποιημένες! Κόλλησε ένα χαρτάκι δίπλα στην πόρτα που θα σου υπενθυμίζει τις σκάλες, βγάλε τη βρώμη δίπλα στην καφετιέρα από το βράδυ, ώστε να μην υπάρχει περίπτωση να την ξεχάσεις το πρωί ή ετοίμασε το τοστ σου από την προηγούμενη νύχτα, ώστε να μη χάσεις το πρωί χρόνο προετοιμάζοντάς το.
Προτιμούμε να κάνουμε μια αλλαγή κάθε φορά και όχι όλες μαζί. Ένα στόχο επομένως κάθε φορά και αφού φτάσω σε ικανοποιητικό επίπεδο μετά ξεκινώ τον επόμενο.
Αν νιώθω καλά, κοινοποιώ σε μερικούς γνωστούς, φίλους ή οικογένεια την προσπάθειά μου, ώστε να υπάρχει πέρα από τη δέσμευση του λόγου μου και η βοήθειά τους. Όταν προσπαθώ για παράδειγμα να κόψω το κάπνισμα και ο σύντροφός μου καπνίζει, θα ήταν χρήσιμο να κάνω μια συζήτηση μαζί του για την προσπάθειά μου και να βρούμε από κοινού τρόπους, ώστε να με βοηθήσει να πετύχω το στόχο μου. Αν μάλιστα βρω «συμμάχους» και αρχίσουμε μαζί την προσπάθεια, ακόμα καλύτερα !
Χρήσιμο θα ήταν να κάνω μια προετοιμασία σε περίπτωση δυσκολιών ή αποτυχίας. Προσπαθώ δηλαδή να σκεφτώ τι μπορεί να πάει στραβά, τι μπορεί να με δυσκολέψει στην επίτευξη του στόχου μου και βρίσκω τρόπους πρόληψης και αντιμετώπισης των δυσκολιών αυτών.
Ας προχωρήσουμε στα πιο δύσκολα … Πέρα όμως από τους πρακτικούς τρόπους ένταξης μιας καινούργιας συνήθειας στο καθημερινό μας πρόγραμμα, ήρθε η στιγμή να ασχοληθούμε και με τη σκέψη μας. Τι σκεφτόμαστε, τι πιστεύουμε για τον εαυτό μας; Τι ιστορίες έχουμε κάνει γύρω από το άτομό μας; Τι είναι σημαντικό για τον καθένα από εμάς; Τέτοιου είδους εικόνες-απόψεις μας συντροφεύουν και κυρίως μας επηρεάζουν καθημερινά! Ξεπηδούν παίρνοντας αφορμή από μικρά ερεθίσματα και καθορίζουν τη συμπεριφορά μας, την ανταπόκρισή μας στα ερεθίσματα του περιβάλλοντος.
Έχουμε την τάση να λειτουργούμε ομοιοστατικά. Τι σημαίνει αυτό ; Προσπαθούμε να κρατούμε σταθερή μια κατάσταση (είτε είναι καλή, είτε κακή) γιατί την γνωρίζουμε και ξέρουμε πώς να αντιμετωπίζουμε αυτά που προκύπτουν εξαιτίας της. Τι θα γίνει αν κάνουμε κάτι διαφορετικό; Τότε η ομοιόσταση παύει να υφίσταται. Προκαλούνται αλλαγές. Έρχεται κάτι ξένο το οποίο δε το έχουμε αντιμετωπίσει ξανά και το ξένο συνήθως προκαλεί λίγο, έως πολύ, φόβο. Μπορεί να έχει καλή κατάληξη, μπορεί πάλι και όχι. Δεν γνωρίζουμε! Είμαστε όμως διατεθειμένοι να μάθουμε;
Αν θέλουμε να αλλάξουμε διάφορες συνήθειές μας, θα βοηθούσε πολύ να εντοπίζαμε ποια ιδέα/ εικόνα του εαυτού μας, εξυπηρετούν οι ήδη υπάρχουσες συνήθειες. Αλλάζοντας την ιδέα-εικόνα αυτή που έχουμε για τον εαυτό μας με μια καινούργια, επιτυγχάνουμε την ομαλότερη μετάβαση στη νέα συνήθεια, καθώς αυτή θα εξυπηρετεί την καινούργια αυτό-εικόνα και δε θα διαταράξει την ομοιόσταση του οργανισμού.
Πως θα γίνει αυτή η αλλαγή; Σιγά σιγά.. Βήμα βήμα… Αρχικά μέσω της σκέψης, της επανάληψής της και σταδιακά μέσω της επιβεβαίωσής της από μικρές αλλαγές - κινήσεις. Για παράδειγμα, αν έχω θέσει ως στόχο να γίνω περισσότερο κοινωνικός από δω και πέρα, πρώτο βήμα είναι να αρχίσω να σκέφτομαι, ότι μπορώ να είμαι πιο κοινωνικός, στη συνέχεια να το πιστέψω μέσα από μικρές δοκιμές που θα κάνω αλληλεπιδρώντας με τρίτους, μέχρις ότου, να μπορώ να συναναστρέφομαι χωρίς δυσκολία και να κάνω νέες γνωριμίες.
Προϋπόθεση όλων των παραπάνω είναι να δώσω το δικαίωμα στον εαυτό μου να ΜΗ τα καταφέρει ή να ΜΗΝ φτάσει στο τέλειο αποτέλεσμα, στο οποίο είχε στοχεύσει αρχικά. Αν δηλαδή στόχος είναι μια υγιεινή διατροφή και απώλεια βάρους για τη νέα χρονιά και βρεθώ σε μια γιορτή ή ακόμα και στο σπίτι μου και φάω, όχι μόνο πολύ αλλά και μη "επιτρεπτά" φαγητά (junk food), δεν ακυρώνω όλη την προηγούμενη προσπάθεια σωστής διατροφής που έκανα. Συνεχίζω την επόμενη μέρα από εκείνο ακριβώς το σημείο στο οποίο είχα σταματήσει χωρίς να υποβάλλω τον εαυτό μου σε διαδικασίες αφαγίας ή έντονης αποτοξίνωσης . Δεν τιμωρώ τον εαυτό μου!!! Ήταν μια προσπάθεια, μια διαδικασία, με τη δική της πορεία και τη δική της αξία το προηγούμενο διάστημα και χρειάζεται τη δική της επιβράβευση.
Κάθε βήμα, κάθε μικρή αλλαγή, αξίζει επιβράβευση. Ακόμα και η προσπάθεια!!! Ακόμα και το ότι ξόδεψα χρόνο να διαβάσω ένα άρθρο για να μπορέσω να βρω τρόπους να πετύχω τους στόχους μου, αξίζει επιβράβευση, διότι επένδυσα χρόνο και σκέψη. Αυτά είναι άλλωστε τα πρώτα βήματα πριν κάνω οτιδήποτε! Ας μην υποτιμούμε, ούτε αυτά, ούτε τις δυνατότητές μας.
Καλή Χρονιά !!!!
