Φράσεις για να ηρεμήσετε ένα αναστατωμένο παιδί
Όπως σε όλους τους ανθρώπους έτσι και στα παιδιά υπάρχουν στιγμές που αγχώνονται, φοβούνται, ανησυχούν και αυτό εκφράζεται με διάφορες μορφές. Ως γονείς θα θέλαμε να τα προστατεύσουμε ή ακόμα και να αποφύγουμε να τα εκθέσουμε σε στρεσογόνες καταστάσεις που θα τους δημιουργήσουν τέτοιου είδους δύσκολα συναισθήματα. Είναι όμως εφικτό; Το στρες υπάρχει στη ζωή μας και θέλουμε να υπάρχει γιατί λειτουργεί προστατευτικά! Ακόμα και ο φόβος είναι χρήσιμο συναίσθημα. Μας προστατεύει από μια απειλή. Προτιμότερο εφόδιο επομένως είναι να μάθουμε στα παιδιά μας να τα εντοπίζουν και να τα διαχειρίζονται αυτά τα συναισθήματα! Αυτό θα συμβεί σταδιακά μέσα από συζητήσεις αλλά και μέσω της αντίδρασης μας όταν το παιδί είναι αγχωμένο ή φοβισμένο.
Τι μπορούμε να πούμε όμως εκείνη τη στιγμή σε ένα αγχωμένο / φοβισμένο παιδί;
“Μπορείς να ζωγραφίσεις αυτό που σε αγχώνει;”
“Σε αγαπάω. Είσαι ασφαλής.”
“Θα πω κάτι και θέλω να πεις ακριβώς το ίδιο με εμένα : «Μπορώ να το κάνω.» Θα το επαναλάβεις δέκα φορές και κάθε φορά θα αυξάνεις τον τόνο της φωνής σου όλο και περισσότερο.”
“Γιατί πιστεύεις ότι νιώθεις έτσι;”
“Τι πιστεύεις ότι θα συμβεί στη συνέχεια;”
“Είμαστε ομάδα και δε σταματάμε ποτέ να προσπαθούμε μαζί.”
Προσκαλέστε το να βγάλει μια κραυγή, όπως εκείνες πριν τη μάχη στις ταινίες, φωνάζοντας « είμαι πολεμιστής / Δε τα παρατώ ποτέ κτλ»
“Αν αυτό που νιώθεις ήταν ένα τέρας, πως θα έμοιαζε; Περιέγραψε το μου.”
“Ας βάλουμε την ανησυχία σε ένα συρτάρι ενώ θα ---------(ακούμε το αγαπημένο σου τραγούδι/ κάνουμε μια βόλτα/ διαβάζουμε ένα παραμύθι). Θα το βγάλουμε από το συρτάρι όταν επιστρέψουμε.”
“Αυτό το συναίσθημα θα φύγει, οπότε ας καθίσουμε αναπαυτικά ώστε να χαλαρώσουμε” Η σωματική χαλάρωση επεκτείνεται και στο πνεύμα. Ανοιχτόχρωμες κουβερτούλες φαίνεται να μειώνουν τα επίπεδα άγχους.
“Ας μάθουμε περισσότερα για αυτό που νιώθεις. Τι θα ήθελες να μάθεις; ” Προσκαλέστε τα παιδιά να διερευνήσουν τους φόβους τους ρωτώντας για αυτούς, κάνοντας όσες περισσότερες ερωτήσεις χρειάζονται.
“Ας μετρήσουμε μέχρι _____.” Τεχνική ώστε να διασπάσουμε την προσοχή του και προκαλώντας το να επικεντρωθεί αλλού πχ : “Μέτρησε τους ανθρώπους που φοράνε μπότες/ πόσα παιδιά υπάρχουν μέσα στην αίθουσα”
“Θέλω να μου πεις πότε θα περάσουν 2 λεπτά.” Το προσκαλούμε να επικεντρωθεί σε κάποιο ρολόι/ χρονόμετρο ή να μετρήσει από μόνο του και έτσι να στραφεί η προσοχή του αλλού.
“Κλείσε τα μάτια σου και φαντάσου ….” Καθοδηγήστε το παιδί σας να φανταστεί κάτι που το χαλαρώνει και το κάνει να νιώθει ασφάλεια. Κάθε φορά που θα προκύπτει το συναίσθημα του φόβου / άγχους θα έχει μάθει να ρίχνει από μόνο του το παιδί τα επίπεδα έντασης «πηγαίνοντας» στο ασφαλές αυτό μέρος νοητικά.
“Και εγώ φοβάμαι / αγχώνομαι μερικές φορές. Θες να σου πω τι κάνω; ”
Κάντε μια λίστα με πράγματα που έχει μάθει να το χαλαρώνουν και κάθε φορά που παρουσιάζεται ανάγκη του λέτε να βγάλετε τη λίστα και να δείτε τι μπορείτε να χρησιμοποιήσετε .
“Δε το νιώθεις μόνο εσύ αυτό το συναίσθημα. Μπορώ να σε καταλάβω. ”
“Πες μου το χειρότερο που μπορεί πιθανώς να συμβεί.” Έπειτα συζητήστε μαζί του πόσες πιθανότητες υπάρχουν να πραγματοποιηθεί το χειρότερο δυνατό σενάριο και χρησιμοποιήστε λογικά επιχειρήματα.
“Το να ανησυχείς / φοβάσαι είναι βοηθητικό πολλές φορές, το χρειαζόμαστε. Δε χρειάζεται να νιώθεις άσχημα για αυτό.”
“Ας βρούμε στοιχεία (λογικά) για αυτό που σε φοβίζει / αγχώνει.”
“Ας χωρίσουμε σε μικρά μέρη (κομμάτια) το φόβο / ανησυχία και να τα βάλουμε στη σειρά. Ποιο είναι αυτό που σε φοβίζει περισσότερο και ποιο λιγότερο; Ας ασχοληθούμε με τον μικρότερο φόβο” Αν μάθει να σπάει το στρεσογόνο ερέθισμα σε επιμέρους και καταφέρει να αντιμετωπίσει τους μικρότερους από τη λίστα του, τότε θα αποκτήσει εκτός από τρόπους διαχείρισης και θάρρος απέναντι στα πιο δύσκολα.
“Ας κάνουμε μια λίστα με τους ανθρώπους που αγαπάς.”
“Θυμάσαι όταν τα είχες καταφέρει…” Υπενθυμίζουμε στο παιδί περιπτώσεις που τα είχε καταφέρει στο παρελθόν και ότι το ίδιο μπορεί να κάνει και τώρα.
“Είμαι περήφανη-ος ήδη για εσένα ανεξάρτητα τι θα συμβεί στο τέλος.”
“Ας δούμε το τρενάκι του φόβου να προχωρά στην επόμενη στάση. Φεύγει πάνω από το κεφαλάκι σου και που πάει; ”
“Ας πάρω μια βαθιά αναπνοή.” Το προσκαλούμε και κρίνουμε αν θέλει το παιδί να το πάρουμε αγκαλιά, να ακουμπήσει στο στήθος μας, ώστε να συντονιστεί με το ρυθμό της αναπνοής μας.
“Πώς μπορώ να σε βοηθήσω?”
“Αυτό το συναίσθημα θα φύγει σύντομα.”
“Ας πιέσουμε αυτή τη μπάλα αντι-στρες μαζί.”
Δημιουργήστε από πριν με το παιδί ένα φανταστικό χαρακτήρα στον οποίο θα μπορούν να αποδίδονται κάποια δύσκολα συναισθήματα και κάθε φορά που το παιδί φοβάται του λέμε “Βλέπω ότι ο Snoopy ανησυχεί. Ας δούμε τι μπορούμε να κάνουμε για να τον ηρεμήσουμε και να βρούμε τρόπους να μην ανησυχεί.”
“Το ξέρω ότι είναι πολύ δύσκολο.”
“Μίλησέ μου για αυτό που ανησυχείς.” Το ακούμε και το αφήνουμε να εκφραστεί χωρίς να το διακόπτουμε.
“Είσαι τόσο θαρραλέος !”
“Θα το ξεπεράσουμε μαζί.”
“Τι ξέρουμε για αυτά που μας φοβίζουν / αγχώνουν ;” Διαβάζοντας βιβλία και συζητώντας για τέτοιου είδους συναισθήματα αποκτά το παιδί γνώσεις και ικανότητα διαχείρισης τέτοιων καταστάσεων, οπότε κάθε φορά που εμφανίζονται το προσκαλούμε να εφαρμόσει όλα αυτά που ξέρει.
“Ας πάμε στο χαρούμενο / ασφαλές μέρος σου.”
“Τι χρειάζεσαι από εμένα;”
“Αν έδινες ένα χρώμα στο συναίσθημά σου, τι χρώμα θα ήταν αυτό;” Είναι πιο δύσκολο να μας περιγράψουν με λόγια το συναίσθημά τους ώστε να το επεξεργαστούν. Αν όμως τα προσκαλέσουμε να δώσουν απλές περιγραφές όπως χρώμα, μορφή κτλ μπορούν να το επεξεργαστούν πιο εύκολα.
“Αν θες άσε με να σε κρατήσω αγκαλιά.”
“Ας γράψουμε μια ιστορία για το πώς θα είναι το μέλλον.” Αν τους φοβίζει / αγχώνει το σενάριο που έχουν κάνει τους βοηθούμε να βάλουν στο σενάριό τους και άλλες εναλλακτικές προοπτικές.
